بازخوانی شخصیت حضرت عبدالعظیم حسنی(ع)| نامه‌ای از مسافر مشهد به مسافر ری

آمنه مستقیمی | شهرآرانیوز؛ اگرچه حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) از امامزادگان هستند و با چند واسطه به امام‌مجتبی (ع) منتسب می‌شوند، صرفا این پیوند نسبی باعث نشده است که مزار و مضجعشان کربلای ایران شود. چه بسیار امامزادگانی که راه پسر نوح (ع) پیمودند و جزو «ضالین» شدند، از این‌رو در سالروز وفات آن امامزاده حسنی و در گفتگو با حجت‌الاسلام‌والمسلمین سیدمحسن حسینی‌سبزواری، مبلغ دینی و راوی احادیث اهل‌بیت (ع)، سر این شأن عالی و جایگاه را بررسی کرده‌ایم.

اجر زیارت عبدالعظیم حسنی (ع)

اگر بخواهیم دقیق‌تر درباره شخصیت حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) سخن بگوییم، باید درباره نقل روایات و پرچم اهل‌بیت (ع) بودن، از ایشان بگوییم. آن حضرت، شخصیت کم‌نظیری هستند که امام معصوم (ع) درباره شان می‌فرماید: «هرکه عبدالعظیم حسنی (ع) را در ری زیارت کند، گویی حسین‌بن‌علی (ع) را در کربلا زیارت کرده است!». ادب در محضر ائمه (ع) در سیره عبدالعظیم حسنی (ع) جایگاهی ویژه دارد و همچنین است به اهتزاز درآوردن پرچم آن حضرات؛ به همین دلیل نیز چنین تعبیری را به‌عنوان صله و جایزه به آن حضرت داده‌اند.

مهم‌ترین کار سیدالکریم (ع)

وظیفه هر شیعه و محب اهل‌بیت (ع)، تبلیغ برای افرادی است که خداوند برای هدایت بشر و امت اسلامی، تعیینشان کرده است؛ یعنی آنهایی که به‌عنوان امام شناخته می‌شوند، بنابراین وظیفه فردفرد ما تبلیغ برای معصومانی است که، چون کوچک‌ترین خطا و اشتباهی در فعل و تقریر و رفتارشان نیست، قول و فعل و تقریرشان حجت است، لذا اگر بخواهیم برای هدایت کسی کاری کنیم، باید از ائمه بگوییم که احتمال بروز خطا از سوی آنها صفر است و این مهم‌ترین کار عبدالعظیم حسنی (ع) بوده است.

چرا کربلای ایران؟

این تعبیر که «هرکه عبدالعظیم حسنی (ع) را در ری زیارت کند، گویی حسین‌بن‌علی (ع) را در کربلا زیارت کرده است»، باید ما را به فکر فروببرد. امام معصوم (ع) با اجازه خدا شارع دین است، لذا در روایات متعدد داریم که امام‌سجاد (ع) می‌فرمودند: «این را من به این ثواب اضافه می‌کنم»؛ ائمه هدی (ع) برای کسانی که راه مردم را به‌سمت آن حضرات هموار کنند، جوایزی را درنظر می‌گیرند و اعطا می‌کنند، لذا آن‌چنان که عاشورای امام‌حسین (ع) دین نبوی را احیا کرد، نقل احادیث اهل‌بیت (ع) توسط عبدالعظیم حسنی (ع) نیز چنین احیاگری کرده است.

بروز درس‌های مکتب سیدالکریم (ع) در وعده صادق

حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) در مقاومت دائمی با سپاه ظلم بودند؛ چه با نقل حدیث و چه با روش‌های دیگر؛ ایستادگی مقابل دشمن آن‌هم بزرگ‌ترین دشمن دین و خدا در طول تاریخ، یعنی صهیونیست‌ها، باید سرلوحه کار ما باشد. اساسا نقل حدیث برای بردن مردم به مسیر اهل‌بیت (ع) است تا دسیسه‌های اومانسیم و شیطان‌پرستان و صهیونیست‌ها، در شیعیان و محبان اهل‌بیت (ع) نفوذ و اثر نکند؛ مثل آنکه شیر آب را همه‌جا می‌بریم برای آنکه هرجا هرکه اراده کرد، دستش را بشوید و با چرخاندن یک اهرم آب، دستانش را از آلودگی‌ها پاک کند.

احادیث این‌طور عمل می‌کنند؛ برای مثال وقتی فردی می‌پرسد چه دلیلی دارد که ما شیعیان از اهل‌سنت دفاع کنیم، سریع پاسخ می‌دهیم: پیامبر (ص) فرمودند: «هرکه از خواب برخیزد و حال «مسلمین» برایش مهم نباشد، مسلمان نیست». این‌گونه، این شبهه را با حدیث پاسخ می‌دهیم. 

مکتب عبدالعظیم حسنی (ع) مبارزه کلامی با مسیر‌ها و راه‌های انحرافی است؛ ایشان اگرچه نتوانستند شمشیر بکشند و مبارزه نظامی کنند، با روایت و کار فرهنگی، تشیع را تبیین و ترویج کردند، اما امروز به لطف خدا و اهل‌بیت (ع) و با زحمات چندقرنی علما و قدرت و اقتدار نظام اسلامی، شرایط برای مبارزه فراهم است و همان‌طور که دیدیم، در عملیات «وعده صادق»، هیمنه پوشالی استکبار و طرفداران طاغوت فروریخت بنابراین مبارزه با کلام و سلاح و جان وظیفه شیعه است.

در شرایطی که این مبارزه به مصلحت نبود امام‌کاظم (ع) در زندان، حتی زنی منحرف را هدایت کردند یا وقتی نام‌گذاری فرزندان با اسم «فاطمه» جرم بود و مجازات داشت، ایشان چهار دختر خود را فاطمه نام گذاشتند.

بدون احادیث، چیزی از دین به ما نمی‌رسید

رهبر معظم انقلاب تأکید می‌کنند: هرچه می‌خواهد آغاز شود، باید از آموزش‌وپرورش شروع شود. مطالبه جدی دارم که بحث بیان حدیث را جدی بگیرند. اگر روایت و حدیث را از قرآن و تشیع حذف کنیم، چیزی از دستورات دین باقی نمی‌ماند؛ برای مثال اینکه نماز صبح را دو رکعت بخوانیم، در قرآن فقط حکم کلی اقامه نماز و زکات در کنار هم آمده و اینکه نماز چندرکعت است یا زکات به چه چیز‌هایی تعلق می‌گیرد یا خمس چیست و چه شرایطی دارد، همه در احادیث تصریح شده و عظمت قرآن در روایات، تبیین شده است.

عبدالعظیم حسنی (ع) با چند واسطه نقل می‌کند شخصی محضر امام‌صادق (ع) رسید و درباره آیه «إِنَّ فِی ذلِکَ لَآیاتٍ لِلْمُتَوَسِّمِینَ» (حجر، ۷۵) پرسید. حضرت فرمودند: «آن راه محکم، ما هستیم که باید به‌واسطه ما طی شود». اگر امام‌صادق (ع) معنای مُتَوَسِّمِینَ را بیان نمی‌کردند و راوی حدیثی همچون حضرت عبدالعظیم (ع) آن را نقل نمی‌کرد و این نقل به ما نمی‌رسید، ما چطور معنای این آیه را درمی‌یافتیم؟ این سنت اگر فراموش شود، ما صدمه بزرگ می‌بینیم.

امروز جامعه ما با مسئله حجاب درگیر است؛ چرا این‌قدر درباره حجاب سهل‌انگاری شده است؟ وقتی روایات خوانده نشود و به‌اصطلاح نقل محافل و نشست‌وبرخاست‌ها نشود، به‌جای آن، فرهنگ و تعابیر بیگانه جایگزین می‌شود؛ چنان‌که غرب با تولید فیلم و آثار رسانه‌ای، بی‌حجابی و بی‌عفتی را ترویج می‌کند. اینجاست که تأثیر و عظمت کار عبدالعظیم حسنی (ع) در بیان روایات را بهتر درک می‌کنیم.

ضعف آموزش‌وپرورش در نقل و رواج حدیث

عبدالعظیم حسنی (ع) از راویان احادیث شیعه معرفی شده‌اند؛ پیامبر (ص) می‌فرمایند: «هرکه از امت من چهل حدیث از ما حفظ و برای دیگران بیان کند، در روز قیامت فقیه محشور می‌شود». دلیل این موضوع چیست؟ یعنی حقیقت مأموم بودن، سخن گفتن از امام معصوم (ع) است. 

بنا بر گزارش‌ها، حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) میان مردم می‌آمد و روایتی را با سلسله سند تا امیرالمؤمنین (ع) بیان می‌کرد. این روایتِ حدیث به قدری اهمیت دارد که برای حفظ آنها، خون‌ها ریخته شده است و شهید‌ها داده‌ایم؛ برای مثال شهیدثانی به‌دلیل توضیح مکتب امامیه، سر از تنش جدا شد و جنایات دیگر بر وی رفت.

شاگرد شهیدثانی در کتابی دست‌نویس که در کتابخانه مجلس موجود است، آورده است: «درکنار استادم بودم که از این کوه به کوهی دیگر می‌گریخت و در چنین شرایطی، کتاب‌های اثرگذار را نوشت برای آنکه «قال‌الصادق‌ها» و «قال‌الباقرها» به ما برسد.»، لذا بزرگ‌ترین وجه شخصیتی عبدالعظیم حسنی نیز نقل حدیث است که جایگاه ائمه (ع) را نزد مردم ارتقا داده است.

توصیه‌های امام‌رضا (ع) به شیعیان

نامه امام‌رضا (ع) به عبدالعظیم حسنی (ع) بسیار به درد مردم ما می‌خورد. ما با دوقطبی‌های بسیار مواجهیم؛ با هم نزاع و دعوا داریم، درحالی‌که محب ائمه (ع) هستیم و در تضاد در مسائل کوچک، قدرت شیعه را تضعیف می‌کنیم. این نشانه عظمتِ سنت نقل حدیث است که امام‌رضا (ع)، امروز ما را دیده‌اند و به عبدالعظیم حسنی (ع) نوشته‌اند:

 «سلام من را به شیعیانم برسان و بگو شیطان را به دل‌های خود راه ندهند و ستیزه‌جویی کنار نهند و به یکدیگر روی آورند که موجب نزدیک شدن به من است و به درافتادن با یکدیگر، خود را مشغول نسازند که من با خود عهد کرده‌ام هرکه چنین کند و یاری از یاران مرا به خشم آورد، از خدا بخواهم در دنیا سخت‌ترین عذاب را بدو رساند و در آخرت در شمار زیانکاران باشد».

با وجود این تأکید، امروز می‌بینیم برخی به یکدیگر انگ می‌زنند و می‌تازند و جامعه را دچار تشتت می‌کنند. به فرموده امام‌رضا (ع)، ولایت اهل‌بیت (ع) باارزش‌ترین نعمت الهی است. ایشان همچنین می‌فرمایند: «من شخصی را که شیعیان ما را آزار و اذیت کند، نفرین می‌کنم».

حضرت عبدالعظیم (ع) به ما رساندند که هرکه از شیعه‌ای بدگویی کند و به او آزار برساند، مشمول نفرین مستقیم علی‌بن‌موسی‌الرضا (ع) قرار می‌گیرد. با نگاه به این سخن و تأکید، باید درباره احکام دینی فرهنگ‌سازی کنیم و قبح گناه را نشان دهیم تا مردم خودشان هدایت شوند؛ چنان‌که پیامبر (ص) بعد از بعثت، با اخلاق چنان کردند که زنان برهنه به جایی رسیدند که از پشت پرده سخن می‌گفتند.

در ادامه حتما بخوانید دین را حرمی است در خراسان